Wat zijn zonnevlekken?

Op het oppervlak van de Zon worden donkere vlekken gevormd die we zonnevlekken noemen. Die zonnevlekken kunnen soms vele malen groter worden dan de Aarde zelf. De zonnevlekken zijn donker van kleur aangezien dit koudere gebieden zijn op het zonneoppervlak. Een grote zonnevlek kan een oppervlaktetemperatuur hebben van 3700°C, dat is een groot verschil met de temperatuur van de fotosfeer (5500°C). Mochten we een zonnevlek uit de Zon kunnen nemen en aan de nachtelijke hemel plaatsen dan zou deze de helderheid hebben van een volle maan, een groot contrast met de enorm heldere Zon zelf.

Zonnevlekken zijn een heel normaal verschijnsel op onze Zon, zeker in de jaren rondom het zonnemaximum. Rond het zonneminimum zullen er weinig tot geen zonnevlekken te zien zijn op de Zon. Zonnevlekken ontstaan waar magnetische veldlijnen vanuit het binnenste van de Zon naar buiten komen. Elke vlek heeft zo een eigen magnetische polariteit.

Een zonnevlek bestaat uit twee delen:

• Het donkere gedeelte (umbra)
• Lichter gedeelte rond het donkere gedeelte (penumbra)

Zonnevlekkengroepen

De afbeelding hieronder, gemaakt door de Solar Dynamics Observatory, laat een groot en complex zonnevlekkengebied zien dat bestaat uit meerdere zonnevlekken. Dit heet ook wel een zonnevlekkengroep of een actief gebied. Elke dag worden alle zonnevlekkengebieden op de zonneschijf geanalyseerd en krijgen een nummer. Dit wordt gedaan door het Amerikaanse NOAA Space Weather Prediction Center. Groepen met zonnevlekken, en zeker groepen met een complexe magnetische configuratie, staan er bekend om zonnevlammen te kunnen produceren.

Rotatie van de Zon

De Zon draait om haar as net zoals de Aarde dat doet. Zonnevlekkengebieden volgen de rotatie van de Zon. Dit betekent dat een zonnevlekkengebied langzaam van het oosten naar het westen draait, zoals gezien vanaf de Aarde. Dit is belangrijk omdat zonnevlekkengebieden redelijk richting de Aarde moeten staan opdat, als er een zonnevlam ontstaat, er een redelijke kans zou zijn dat een coronale massa uitstoot daadwerkelijk richting de Aarde zou komen. Het duurt ongeveer 2 weken voor een zonnevlekkengebied om vanaf de oostelijke zonnerand naar de westelijke zonnerand te roteren. Hoe verder weg een zonnevlekkengebied is van de evenaar, hoe langer het duurt voor z’n gebied om van het oosten naar het westen te draaien, aangezien de Zon sneller draait bij haar evenaar dan bij de polen. Bij de evenaar is dit ongeveer 25.6 dagen versus 33.5 dagen bij de polen. Vanaf de Aarde, die zelf omheen de Zon draait, ziet het eruit alsof de Zon volledig om haar as draait bij de evenaar in ongeveer 28 dagen.

Animatie: Het grootste zonnevlekkengebied van zonnecyclus 24 (zonnevlekkengebied 2192) roteert in ongeveer 2 weken tijd van oost naar west zoals gezien door NASA’s Solar Dynamics Observatory.

Meer over zonnevlekken

<< Keer terug naar vorige pagina